นางนพมาศ สมัยสุโขทัยมีจริงไหม?หลังดูเถียงกันในพรหมลิขิต

เป็นที่ถกเถียงอย่างมากมีจุดสังเกตและหลักฐานอ้างอิงชวนสงสัยหลังฉากหนึ่งในละครพรหมลิขิต EP.22 ป้าวิภาวี (กิ๊ก มยุริญ) เถียงกันกับพุดตานเรื่อง “นางนพมาศ” คุณป้าจะให้พุดตานไปประกวดนางนพมาศ โดยแต่งตัวสมัยสุโขทัย

แต่เจอพุดตานแย้งว่า “นางนพมาศ มีซะที่ไหนสมัยสุโขทัย” แต่คุณป้าก็บอกว่าจะไม่มีได้ยังไง เขาพูดถึงกันทั่วบ้านทั่วเมือง ถ้าไม่มีเขาจะเขียนถึงทำไมกันเยอะแยะ พุดตานก็สวนว่า “ก็ยกเมฆไงคะ”

ก็ทำเอาหลายคนสงสัยว่าแล้ว “นางนพมาศ” มีขึ้นในสมัยไหนกันแน่ นั่นทำให้ เฟซบุ๊ก โบราณนานมา ได้ออกมาเผยแพร่บทความเรื่อง “นางนพมาศ”

“นางนพมาศ” หรือ “ตำรับท้าวศรีจุฬาลักษณ์” ระบุว่า นางนพมาศเป็นธิดาของพราหมณ์ในราชสำนักสมัยกรุงสุโขทัย รับราชการเป็นพระปุโรหิตตำแหน่งพระศรีมโหสถ ยศกมเลศครรไลหงส์ พงศ์มหาพฤฒาจารย์ กับมารดาชื่อนางเรวดี “นางนพมาศ” จึงมีอีกชื่อหนึ่งว่า “เรวดีนพมาศ” ตามนามมารดา

ต่อมาบิดามารดาของนางได้ถวายตัวนางแก่พระร่วงเจ้า (บางแห่งว่าคือ “พญารามราช” บ้างว่าเป็น “พญาเลอไท”) และเลื่อนเป็นพระสนมเอกในตำแหน่ง “ท้าวศรีจุฬาลักษณ์” เนื่องด้วยคิดค้นประดิษฐ์กระทงรูปดอกบัวในพระราชพิธีจองเปรียงเป็นที่ถูกพระราชหทัย “พระร่วงเจ้า”

แรกเริ่มได้เกิดข้อสงสัยเกี่ยวกับการมีตัวตนของ “นางนพมาศ” ปรากฏครั้งแรกในพระดำรัสของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพว่า

“…ว่าโดยทางโวหาร ใคร ๆ อ่านหนังสือเรื่องนี้ด้วยความสังเกตจะแลเห็นได้โดยง่าย ว่าเปนหนังสือแต่งในครั้งกรุงรัตนโกสินทร์นี้เอง แต่งในระหว่างรัชกาลที่ ๒ กับที่ ๓ ไม่ก่อนนั้นขึ้นไป ไม่ทีหลังนั้นลงมาเปนแน่ ถ้าจะหาพยาน จงเอาสำนวนหนังสือเรื่องนี้ไปเทียบกับสำนวนหนังสือจาฤกครั้งศุโขไทย

หรือหนังสือที่เชื่อว่าแต่งครั้งศุโขไทย เช่นหนังสือไตรภูมิพระร่วงเปนต้น หรือแม้ที่สุดจะเอาไปเทียบกับหนังสือที่แต่งเพียงในชั้นกรุงเก่า ก็จะเห็นได้แน่นอนว่า สำนวนหนังสือเรื่องนางนพมาศเปนหนังสือแต่งใหม่เปนแน่…”

ไม่เพียงเท่านั้น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงกล่าวว่า ในหนังสือเรื่องนี้ ยังมีการระบุข้อเท็จจริงที่ผิดไปจากยุคสมัยที่อ้างถึงอย่างชัดเจน

“…ยกตัวอย่างดังตรงว่าด้วยชนชาติต่าง ๆ หนังสือนี้ออกชื่อฝรั่งหลายชาติ ซึ่งที่จริงไม่ว่าชาติใดยังไม่มีเข้ามาในประเทศนี้เมื่อครั้งนครศุโขไทยเปนราชธานีเปนแน่ อิกข้อ ๑ ที่ว่าครั้งศุโขทัยมีปืนใหญ่ขนาดหนักนับด้วยหลายหาบ ปืนใหญ่ในครั้งนั้นก็ยังไม่เกิดขึ้นในโลก

แต่ที่น่าพิศวงยิ่งกว่าอย่างอื่นนั้นมีแห่ง ๑ ที่ลงชื่อว่าชาติฝรั่งอเมริกันลงไว้ในนั้นด้วย ชาติอเมริกันพึ่งเกิดขึ้นยังไม่ถึง ๒๐๐ ปี จะมีในครั้งพระร่วงอย่างไรได้…”

แต่แม้พระองค์จะทรงเชื่อว่า ตำรับท้าวศรีจุฬาลักษณ์ จะแต่งขึ้นในสมัยรัตนโกสินทร์ พระองค์ก็ยังทรงเชื่อด้วยว่า “ของเดิม” ที่เก่ากว่าน่าจะมีจริง

เพราะพิธีที่ปรากฏในตำราฯ เป็น “พิธีอย่างเก่า อาจจะใช้เปนแบบแผนก่อนครั้งกรุงศรีอยุธยา“ เมื่อตำราเดิมเกิดชำรุดบกพร่องจึงอาจมีผู้แต่งขึ้นใหม่เมื่อรัชกาลที่ ๒ หรือที่ ๓”

สรุปได้คือยังมีข้อสงสัยที่ว่า นางนพมาศ อาจไม่ได้เกิดในสมัยสุโขทัย เพราะในหนังสือมีการระบุข้อเท็จจริงที่ผิดไปจากยุคสมัยที่อ้างถึง

ที่มา: khaosod0nline