เผยสาเหตุปลด “แซม อัลต์แมน” ซีอีโอดาวรุ่งแห่ง OpenAI สะเทือนวงการเทคโนโลยี

โลกเทคโนโลยีกำลังตื่นตะลึง

เมื่อวันศุกร์ที่ 17 พ.ย. 2566 ที่ผ่านมา “แซม อัลต์แมน” หนึ่งในดาวรุ่งของอุตสาหกรรมปัญญาประดิษฐ์ ชายผู้ที่ได้รับการขนานนามว่าเป็นโฆษกของเอไอได้ถูกไล่ออกจากบริษัทที่เขาร่วมก่อตั้ง นั่นคือ OpenAI ผู้อยู่เบื้องหลัง ChatGPT ที่ทำให้ผู้คนทั่วทั้งโลกเข้าใจและได้ใช้พลังของเอไอเป็นครั้งแรก

ปัญญาประดิษฐ์ ถือเป็นเทคโนโลยีอันทรงพลัง จนผู้เชี่ยวชาญกล่าวว่า เอไออาจเป็นผู้ช่วยโลก หรือทำลายโลกก็เป็นได้
การเดิมพันต่ออนาคตของมนุษยชาติถือว่าสูงมาก และ อัลต์แมน เป็นหนึ่งในไม่กี่คนที่กุมอนาคตนั้นไว้

สถานการณ์ล่าสุด

ซีอีโอของไมโครซอฟท์ สัตยา นาเดลลา เปิดเผยว่า แซม อัลต์แมน และเกรก บร็อคแมน จะเข้าร่วมกับไมโครซอฟท์แทน เพื่อนำทีมวิจัยด้านเอไอ

คำแถลงการณ์ของนาเดลลา เป็นการยืนยันรายงานว่า เอมเมตต์ เชียร์ จะได้รับการแต่งตั้งเป็นซีอีโอคนใหม่ของโอเพนเอไอ แทนอัลต์แมน และทางไมโครซอฟต์ “หวังว่าจะได้รู้จักเอมเมตต์ เชียร์ และผู้นำใหม่ของโอเพนเอไอ”

เชียร์ เป็นผู้ประกอบการด้านอินเทอร์เน็ต ที่เคยเป็นซีอีโอของทวิตช์ (Twitch) มาก่อน

ก่อนหน้านี้ วงการเทคโนโลยีก็เกิดความสับสนอีกครั้งเมื่อวันที่ 20 พ.ย ที่ผ่านมา เพราะ อัลต์แมน โพสต์ภาพตัวเองหน้าสำนักงานใหญ่ของ OpenAI โดยโพสต์บนเอ็กซ์ เป็นภาพเขาถือบัตรผ่านของแขก และเขียนว่า “นี่จะเป็นครั้งแรกและครั้งสุดท้ายที่ผมจะติดบัตรนี้”

นับแต่เขาถูกไล่ออกจากบริษัทที่เขาร่วมก่อตั้ง มีข้อมูลช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมาว่า นักลงทุนและพนักงานของ OpenAI พยายามผลักดันให้แต่งตั้งอัลต์แมนกลับมาเป็นซีอีโออีกครั้ง

หลังแซม อัลต์แมน โพสต์ภาพดังกล่าวบนเอ็กซ์ มีรายงานจาก เดอะ อินฟอร์เมชัน ว่า ผู้อำนวยการคณะกรรมการของโอเพนเอไอ อิลยา ซุตสกีเวอร์ ได้บอกกับพนักงานในคืนวันอาทิตย์ (19 พ.ย.) ว่า อัลต์แมน จะไม่กลับมาแล้ว ส่งผลให้พนักงานหลายคนประกาศว่าพวกเขาจะลาออก

ล่าสุดเมื่อ 21 พ.ย บรรดาพนักงาน 743 ชีวิต จาก 770 คนของโอเพนเอไอ ได้ส่งจดหมายเปิดผนึกเรียกร้องให้คณะกรรมการลาออก เพื่อรับผิดชอบต่อการไล่แซม อัลต์แมน ออก

เหล่าพนักงานยังเรียกร้องให้แต่งตั้งอัลต์แมน กลับมาดำรงตำแหน่งซีอีโออีกครั้ง แม้ว่าอัลต์แมนจะได้งานใหม่ที่ไมโครซอฟต์ และดูเหมือนจะอยู่กับไมโครซอฟต์เพื่อนำทีมวิจัยด้านเอไอขั้นสูงต่อไป

“สัตยา และเป้าหมายหลักของผม ยังคงเป็นการทำให้โอเพนเอไอเจริญรุ่งเรืองต่อไป” อัลต์แมน โพสต์บนเอ็กซ์

“เรามุ่งมั่นจะให้การปฏิบัติงานที่ต่อเนื่องสำหรับคู่ค้าและลูกค้าของเรา ความร่วมมือระหว่างโอเพนเอไอและไมโครซอฟต์ จะทำให้เป้าหมายนี้เป็นไปได้”

หนี่งในผู้ที่ลงนามในจดหมายเปิดหนึก คือ อิลยา ซุตสกีเวอร์ ซึ่งเป็นสมาชิกคณะกรรมการชุดที่ไล่อัลต์แมนออก เขายอมรับว่า ได้ทำผิดพลาด

“ตอนนี้ ผมเสียใจที่มีส่วนร่วมในการตัดสินใจของคณะกรรมการ ผมไม่เคยตั้งใจจะทำร้ายโอเพนเอไอ ผมรักทุกสิ่งที่เราสร้างมาด้วยกัน และจะทำทุกอย่างเพื่อสร้างความสามัคคีในบริษัท” เขาโพสต์

เหตุผลที่ไล่ออก

คณะกรรมการบริษัทโอเพนเอไอ ระบุในแถลงการณ์ว่า อัลต์แมน “ไม่สื่อสารอย่างสม่ำเสมอ” กับคณะกรรมการ ทำให้พวกเขา “เสียความเชื่อมั่น” ในภาวะผู้นำของอัลต์แมน

หากอ่านความหมายระหว่างบรรทัดในแถลงการณ์ ก็บ่งชี้ได้ว่า อัลต์แมนได้แจ้งหรือไม่ได้แจ้งอะไรบางอย่างต่อคณะกรรมการ แล้วถูกจับได้ ถ้อยคำที่ใช้ในแถลงการณ์นั้น ถือว่ารุนแรงมาก จนเกือบจะเป็นเรื่องส่วนตัว

ท่ามกลางข่าวลือมากมาย จนถึงตอนนี้ กลับไม่มีข้อเท็จจริงเพิ่มเติมไปกว่านี้

วัฒนธรรมการทำงานเป็นพิษที่เกิดขึ้นไปทั่วในบริษัทเทคโนโลยีจำนวนมาก มักนำมาสู่การร่วงหล่นของผู้บริหารระดับสูง แต่ดูเหมือนว่า OpenAI จะไม่ได้มีปัญหานี้

ในขณะเดียวกัน บริษัทก็ไม่ได้มีปัญหาด้านการเงินด้วย เพราะเมื่อเดือน ต.ค. ที่ผ่านมา บริษัทมีมูลค่าถึง 80,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือกว่า 2.8 ล้านล้านบาท

ถ้าเช่นนั้นแล้ว ปัญหาเกิดที่เทคโนโลยีที่บริษัทกำลังพัฒนาอยู่หรือเปล่า เมื่อไม่กี่วันก่อน อัลต์แมน ระบุว่า ChatGPT กำลังประสบปัญหาในการ “ตอบสนองความต้องการที่พุ่งสูงขึ้น” และบริษัทต้องระงับการรับสมัครผู้ใช้บริการใหม่บางส่วนชั่วคราว แต่คำถามคือ ปัญหาแค่นี้เป็นเหตุผลพอที่จะไล่เขาออกหรือ

เกรก บร็อกแมน ผู้ร่วมก่อตั้ง OpenAI และประธานบริษัท ถูกไล่ออกจากคณะกรรมการหลังอัลต์แมนเพียงไม่กี่นาที โดยเขายอมรับว่า ทั้งคู่ต่างตกใจกับสิ่งที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว

ทั้งนี้ คณะกรรมการบริษัทของ OpenAI มีเพียง 6 คน รวมถึงบร็อคแมนและอัลต์แมนด้วย หากนี่เป็นแผนขจัดทั้งคู่ออกจากบริษัทจริง ก็หมายความว่าคณะกรรมการที่เหลือ 4 คน เป็นผู้ตัดสินใจดังกล่าว แต่อะไรทำให้คณะผู้บริหารกลุ่มเล็ก ๆ นี้ ตัดสินใจได้อย่างเด็ดขาดและรวดเร็ว

อัลต์แมน ที่ตอนนี้กลายเป็นอดีตซีอีโอของ OpenAI เคยปราศรัยต่อผู้นำโลกเพื่อหารือถึงความเสี่ยงและประโยชน์ของเทคโนโลยีขั้นสูงที่เขากำลังนำร่อง

เขาเคยประกาศชัดเจนว่า เอไอ คือ “เครื่องมือ ไม่ใช่สัตว์ร้าย” และดูเหมือนจะแสดงออกถึงความกลัวว่า สักวันหนึ่ง เอไออาจอยู่นอกเหนือการควบคุมของมนุษย์

เมื่อ 2 สัปดาห์ก่อน ตอนที่เขาอยู่ในสหราชอาณาจักร เพื่อร่วมการประชุมว่าด้วยความปลอดภัยของเอไอ อัลต์แมนถือเป็นหนึ่งในตัวแทนผู้คนจากทั่วโลกเพียงประมาณ 100 คนที่ได้รับเชิญให้มาประชุมครั้งนี้ และเมื่อสัปดาห์ก่อน เขาเพิ่งขึ้นปราศรัยถึงอนาคตของบริษัทและเทคโนโลยีเอไอ

โซอี ไคลน์แมน บรรณาธิการเทคโนโลยีของบีบีซี แสดงความเห็นว่า จากบริบทเหล่านี้ ตั้งข้อสังเกตได้ว่า อัลต์แมนเองก็ไม่รู้ว่าเขากำลังจะถูกไล่ออก

ภายหลังข่าวใหญ่ในวงการเทคโนโลยี บรรดาผู้บริหารแห่งซิลิคอน วัลเลย์ ต่างสนับสนุนอัลต์แมน รวมถึงอดีตซีอีโอของกูเกิล เอริค ชมิดต์ ที่เรียกอัลต์แมนว่า “วีรบุรุษของผม”

ด้านผู้บริหารไมโครซอฟต์ สัตยา นาเดลลา กล่าวว่า เขามี “ความเชื่อมั่น” ในบริษัท OpenAI ซึ่งเป็นคำกล่าวที่สมเหตุสมผล เพราะไมโครซอฟต์ลงทุนหลายพันล้านดอลลาร์สหรัฐในบริษัทนี้ และเทคโนโลยีของ ChatGPT ก็ฝังอยู่ในแอพพลิเคชันต่าง ๆ ของไมโครซอฟต์ด้วย

บุคคลที่เงียบมาตลอด อย่างที่ขัดกับบุคลิกของเขา คือ อีลอน มัสก์ เพราะเขากับอัลต์แมน ร่วมกันสร้างบริษัท OpenAI มาด้วยกัน แต่เชื่อว่าขัดแย้งกันในเรื่องการตัดสินใจที่จะสร้างรายได้ให้บริษัท แทนที่จะเป็นบริษัทที่ไม่แสวงผลกำไร มีข่าวลือว่า ประเด็นนี้เองที่เป็นประเด็นที่กำลังทำให้เกิดภาวะเสียงแตกในบริษัท

ด้านเอ็กซ์ (ทวิตเตอร์ในอดีต) ของมัสก์ เพิ่งจะเปิดตัวแชทบอตตัวใหม่ เรียกว่า “กร็อก” (Grok) ซึ่งเป็นที่คาดการณ์ว่า มัสก์ไม่พอใจที่ OpenAI กำลังไขว้เขวในเรื่องทิศทางของบริษัท

ต่อมา ข้อมูลจากเว็บไซต์ข่าวเทคโนโลยี เดอะอินฟอร์เมชัน ระบุว่า อัลต์แมน และเกรก บร็อคแมน ได้รับเชิญมาที่สำนักงานใหญ่ในนครซานฟรานซิสโก เพื่อหารือเมื่อวันอาทิตย์ที่ 19 พ.ย. ที่ผ่านมา

นี่อาจเป็นแรงกระเพื่อมจากกระแสต่อต้านและคัดค้านในโลกเทคโนโลยี ที่ไม่เห็นด้วยกับการไล่อัลต์แมนออก จนทำให้ทางบริษัทเริ่มกังวลว่า จะกระทบต่อตลาดหุ้น เพราะแม้กระทั่งไมโครซอฟต์ ที่ลงทุนกว่า 10,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ก็เรียกร้องให้พาอัลต์แมนกลับมา

และมีข้อมูลระบุว่า หากมีการนำอัลต์แมนกลับมาบริหารจริง เขาอาจเรียกร้องให้จัดตั้งคณะกรรมการบริหารชุดใหม่

“คณะกรรมการเล่นเกินตัวไปหน่อย มันเหมือนการรัฐประหารภายในเลย เพื่อเอาอัลต์แมนออกไป แต่ดาบนั้นกำลังคืนสนอง” แดน ไอเวส จากบริษัทด้านการลงทุน เวดบุช ซีเคียวริตีส์ วิเคราะห์กับบีบีซี และเขาเชื่อว่า จะมีการแต่งตั้งอัลต์แมนกลับมาดำรงตำแหน่งซีอีโอของ OpenAI

“ผมคาดว่า คณะกรรมการจะถูกปลดในอีก 24 ชั่วโมง แล้วอัลต์แมนจะกลับมา เขาเป็นลูกรักของวงการเอไอ ซึ่งนั่นเป็นสิ่งที่ไมโครซอฟต์และนักลงทุนคนอื่น ๆ ให้ความสำคัญ”

OpenAI ถูกมองว่าเป็นบริษัทที่กำลังก้าวสู่จุดสูงสุด ทั้งเม็ดเงินลงทุนมหาศาลที่หลั่งไหลเข้ามา และความสำเร็จของ ChatGPT ที่เปิดตัวเมื่อเกือบ 1 ปีมาแล้ว และตอนนี้ มีผู้ใช้หลายล้านคนทั่วโลก